په خشه (1922)
نوویسینه: کاترین مه نسفیلد
وهرگیر: غولام مورادی
پیره پیاڴیک وه ناو ئاخاێ وودی فیلد وه دهنڴ نازکیکوه وهت، "بان ئی سهنده لیه چو خوهشه!" له ناو یه سهندهلی گهورا، قایشین سهوز لهلاێ دهس میزِ سهروکِ رفیقێ، جور منالێک لهناو ههلورکیوه سهرهنج بگرێ، سهرهنج گرد. قسهێ تهمام بۊ؛ دی وختێ بۊ بچۊ بهلام دلێ نهوی بچوت. چۊک بازنشهسته بۊ و یه جاریچ سهکته کردیۊ، ژنهکێ و دهتهکانێ ههر روژ بێجڴه سێشهمهگَهل نهیِشتن له ماڵ دهرچو. روژگَهل سێشهمه سیپاڵ تازه کردنه وهرێ و مۊ سرێ شانڴ کردن و ههناردنهێ ناو شار تا شهو. له ئوره کارگَهلێ کرد که وه فکر ژن و دهتهکانێ نهرهسی. فکر کردن هه ئرا رهفیقهکانێ دهردسهر دوروس کهێ. . . خو شاێهد ئیجورهیچه بۊ. هه ئهوجوره که دار ههوه پهلڴهل تازهێ رهسێ، ئی مهێچ هه وه خوهشیگَهل تازهمان ئیشاره کهیم. وودیفیلدِ پیرهپیا لهو وهره نیشتۊ، سیکار کیشا، سهرهنج سهروک گرد و ههسۊۊ کرد. سهروکیچ وه ئهو ههێکهل قهوی و دهمچهو سۊرێوه، لهناو سهندهلیهکه جێواز بۊ. سهروک پهنج سال له ئاخاێ وودیفیلد گهوراتر بۊ بهڵام ههمراێ سهرهاڵ ماوی و خوێ کارڴهل خوێ کرد. هه خوهشت هات سهرهنجێ بگرێ.
وهلان خوهش هاتن وه وهت "چو سهندهلی نهرم و خوهشێکه!" سهروکیچ وهت، "ئا سهندهلی رههات و خوهشێکه."له شونی روژنامهێ فاینهنشال تایمزێک له وهردهسێ بۊ، وهرهقێ دا. وهراسی ئهرا وتاقهکهێ و وهزێ که داشت، کهیف کرد. خوهشێ هات تاریفێ بکهێ. بهتاێبهت له تاریفڴهل ئاخای وودیفیلد فره خوهشێ هات. لهئییهکه ئهو پیره پیای زهییفه فکر کرد که ئهو قهوی و سهرهال تر له ئییه ههز کرد.
سهروک ئهرا وودیفیلد شی کردوه؛ تازه ئی وتاقه دوروس کردڴمه. چهن ههفته وهرجه ئییهیچ وه تو چهنی خهرج کردیه. ئیشاره کرده قالییهڴل قرمزِ روشن که پر له نهخش گُل گِلهر و گهورا و چرمڴ بۊ. له شون ئهوه ئیشاره کرده یه سری موبل و یه کهتاوخانه و یه میز که پاێهکانی شێوه مهلاس پیچ وای پیچ دا. له شونی وه خوهشهاڵێ رو کرده یه بوخاری بهرقی که له بانێ پهنج گله سوسیس جور مورواری له ناو تاوه مسیک برق دا.
به لام ئیشارهیک وه ئسکێ که له بان میزه کێ بۊ و ئسک یه کور یونیفورم وه ور بۊ و ئکاسهگهلِ فرهێ له دهورێ بۊن، نهکرد. چشتِ تازهیک نهوی. ئهو ئسکه هین شهش سال وله ئیه بۊه.
وودی فیلد وهت، "یه چشتێ تواستم وهپیت بۊشم."وهختی فکر کرد که چه بۊشێ چهوهیلی لێڵ بۊ."چه تواستم بۊشم؟ شهوهکی هاتم وه ویرم بۊ."دهسگهلی دهس کرده ههشهکه و دهمچهوی گوله گوله قرمزوه بۊ."
سهروک فکر کرد پیرهپیای چارهرهش دی کاری تواوه. وهره خهموه سهرهنجیکی گرد و وه گهمهوه وهپی وهت، "من زانم چه تواستی بۊشی، یهچشتی وهێره دێرم وهلی دهمه پیت وهختی بچیه دهیشت دی ساردی کار لهلیت نهکهی. چشت خاسیگه. ئهرا منالیکیج خهراو نیه."کلیلی له گیرفان درهاورد و له ژیر میزهکهی دهر یه کومد واز کردو یه شیشه سیهی کهت و کول له ناوی در هاورد. "دهوای ههر چی ژانهسه. ئهو کسهی که من ئیه لهلی سهندم وهت ئیه هین ژیر زهویهگهل قهلای ویندسوره (جی سهلتهنهتیکه له نزیک لهندن)." وودی فیلد وهختی چهوی کهفتهپی واقی کرد. اڴه سهروک خهروشی بزایاتا، ئهو قوره ههلاجهویی نههات. وه ئهو دهنگ نازک و بیگیانیوه، پرسی، "ویسکیه؟"
سروک بوتریهکه چهرخان و وهمهیلوه بهرچهسبهکهی نیشانی دا. ویسکی بی.
ئهلاجهوی نواریه سهروک و وهت، "زانی چهس، منالهکانم وه مال نایلن دهس بیه مهقهی. جوری نواری ئایهم وهت ئهلان بووه گرینوه."
سهروک وه دهنگ برز قیران، "له ئیره زانیم ئیمه یهذهره فرهتر له ژنڴهل زانیم." دهس برد دو لیوان له لای بوتری ئاوهکه لهبان میزهکه ههل گرد و و ئهنازه یه کلک رشانه ناو هر کامێکێ. "بکهره ی ئهو دیوا. قسه نهیری. ئاو نهکهبانی. خهراوی کهی. حهیفه." لێوانهکهێ خوی کیشا بان، دهسریک له گیرفان در هاوردو تون سێولێ وه پی سری و سهرهنجی له پیره پیاکه گرد. ئهویچ لیوانهکهی ئی دهس ئهو دهس کرد.
پیرهپیاکهیچ لێوان خوێ ناسهروه، کهمی وسا و هوچ نهوهت، لهشونێ وهت، " شێت آێهم کهێ!"
سهروک له وهر خوێوه وهت، "سهری گهرم کرد، تا ناو مهخزێ فیسانهێ." خوهێ لهسهندهلییکهی کیشا دهیشت و وهت، "دهتهکان ئهو ههفتهگه چینه سهر قهور کورهکهم له بلژیک، سهریکیج کیشاوینه سر قهور کورهکهی تو. چما له یهکهوه نزیکن."
وودیفیلد دی دریژی پینهیا. بهڵام سهروک چشتی نهوهت. وهئیهکه بژانڴهلێ لهرزیا دیارو که قسهکان وودیفیلدێ شنهفتڴه.
"دهتهکان فره رازی بۊن، وهتن فره وه ئهوره رهسن، ویشن فره له ئێره خاستره. تا ئهلان وه ئهوره نچیته، چیتهس؟"
"نه، نه." وه بونهڴهل جورواجور سهروک تا ئهلان نهچیهسه ئهوره. وودیفیلد وهختی قسه کرد چناکهێ لهرزی، "زهوی گهورای دێری، مینیه باخ، له بان گشت قورهکان گول سهوز بۊیه. ریگهل پان و جوانی دیری." له دهنڴێ دیار بۊ فره خوهشی لهری پان هات."
همباز ههردک بیدنگ مان. له شونێ پیرهپیاکه یهههو خوشهالوه بۊ و وهت، "زانی له هوتل ئهرا یه شیشه مهرهبا چهنی پۊل له دهتهکانم سهندڴنه؟ ده فرانک، وهتم وهراسی ئیه وهپی ویشن دزی و دسهبرین. یهکیک له دهتهکان وهت یه شیشه بۊچک بۊیه. وهختی وه پی ویشن باید ده فرانک بییهن، یه چمچه فرهتر لهلی ناخوهن و وهل خوهیانا تیرنه وهی تا دهرس دورسێ بێهنه پیان. وهختی دۊنن چیمه ئهوره فکر کن ئهرا ههر چشتی هازریم پۊل بیهیم."چی وهره دهره کهوه."
سهروک قیران. "راس ویشێ! راس ویشێ!" بێجگه ئیه چشتیک نیاشت بۊشێ. له دویای میزه کهی درهاتو و شون پیرهپیاکه چی تا دهم دهرهکه. وودیفیلد چۊ. سهروک قهیری وسا، نهنواریا چیشتی. مونشیهکهی هه نواریه پیوه و جور تانجی که بتوان بهنیرینهی راو هههات بچو کرد. "ماسهی تا نیم ساعهت تر هۊچ کهس نهنیریه ناو، ژنهفتی؟ هۊچ کهس."
"باشه ئاخا."
دهرهکه بهسیا، سهروک وه گامڴهل قورس و هێقموه لهبان قالی قرمز روشنهکه رهد بۊ. وه ئهو وهزن قورسیوه نیشته بان یهسهندهلی فهنهری. خهم بی وهره و وهر. دهس نا بان دهم چهوو بۊه گرینوه. . . .
وهختی وودیفیلد له کورهکی قسه کرد، تهکان گهنی خوارد. چمانی زهویکه له وهر دهسی دهم وا کردو کورهکهی له قوهورا دی و دهتهکان وودیفیلد سهرهنجی گردن. شهش سال وهله ئیه کورهکهی مردۊ بهڵام فکر کرد ههمرای هه ئهوجه دست نه خواردڴ ها ناو یونیفورمهکهی و خفتڴه. سهروک وگریانوه وهت، "کورهکهم." بهڵام ههمرای ئهسر له چهوڴهلێ نههاتۊ. چهن مانڴ و چهن سال له شون مردن کورهکهی هه ئی کهلهمه دواره کردوه. وه گشت وهتۊ که ههرچێ لهلی چو ههم فهرقێ ئهراێ ناکهێ. شاێهد کهسڴهلێتر بتوانن مرگ کهسڴهلیان له ویر بووهن بهڵام ئی کهسی نیه بتوانی ئی کاره بهکهی. ئیچو بۊ؟ یه تهنیا کور داشت. له روژیک له دالک بۊ هه ئرا ئهو کار کردۊ هه ئرا ئهو پۊل جهم کرد. ئهگر ئهرا ئهو نویا ههریز کار نهکرد. بی ئهو دی ژیان مانی نهیری. وهختی تواستڴه ههئرا کورهکهی کار بکهی له شون مردن ئهو چۊ توانستڴه ئیههمکه ساله بژیهت.
فرهی نهماوی وه خوازگهی بگهیی؛ کورهکهی یه سال وهرجه جنگ چۊه دهفتهر دهس کردۊه یای گردن کارهکان. ههر شهوهکیان وهل یهکا دهس وهکار بۊن. ههردک وه یه قهتار هاتنوه. چه خوهشباییڴهلێکیچ وه بونهی باوِگو کور وه پیان نهوهتن. وهراسی خاص وه ههدهفیچێ رهسیوی. خاطرێ وه لای گشت عهزیز بۊ، له گهورا تا بۊچک. ئهویچ هۊچ وهخت خوهێ لوس نهکرد. ههمۊشه شاێ و نورمال بۊ، وهل ههر کهیا وه زوان خوهی قسه کرد. کورانه نوری و ههمۊشهیچ وهت،"فره خاس."
بهڵام گشتی چی، چما هه نوی. روژیک ئاخای ماسهی تلهگرامهکه دا دهسیوه چما ئی دنیا رماننه مل سهریا، "خوسه دارم بهڵام باید وه پیت بۊشم که. . . . " له دهفتهره کهی دا دهیشت، داخان و مال رمیاڴ.
شهش سال وهله ئیه بۊیه، شهش سال. . . . چو زۊ چی! چما دۊیهکه بۊ سهروک دهس له بان دهمچهوێ لاورد؛ وڕ بۊ. یه چشتی وه سهری هاتۊ. ئهو حاله نهوی که خوهێ تواست. ههلسا تا سهرهنجی له ئسک کورهکێ بگری بهڵام ئسکهکهی ئسک جوان و ئادی نهوی. چیرهی سارد و ئهخموی داشت. شیوهێ کورهکهی خوهی نه وی.
لهی پا سهروک چهوێ کهفته پهخشهێک کهفتویه ناو قوتی جهوههره کهێ.
فره سهره کوتی کرد خوێ بکێشێته دهیشت بهڵام ههم کهفتوهتێ، "ههی هاوار! ههی هاوار!" فره قول کوتا بهڵام جهوههرهکه تهر و سور بۊ؛ دواره کهفتهتی و دهس کرده مهله کردن. سهروک قهلهمیک ههل گردو پهخشهکهی له ناو جوههرهکه دهرهاورد و نایهی بان یه تیکه قاڴهز وشک کهر. قهێری لهخشه نهکرد. له شونی پاڴهل وری لهرزان، خوهی کیشا بان، بالڴهلێ شهکان تا جهو ههرهکه لهقهی لاچو. جور هه سانیک وه پی داس تیژ بکهێ پاڴهلێ ساوانه بالڴهلێ، بان و خوار، بان و خوار. دوای ئهوه قهیری وسا، له شون ئهوه ههلسا بان توک پاڴهلێ و دهس کرده سهره کوتی تا ئهول یه بالێ لهشونی ئهو بالهکهی وا بکهێ. دۊیاجار ههڵ کهفت، وساو وهک پیشیک دهم چهوی بسری، دهس کرده تهمۊس کردن دهم چهوی. له ئهودویا وه نهرم و خوشهال پاڴهل نوای ساوانه یهکا. خهتهر وهلای دیوێ رهێ بۊ. وهک کوڕ دهر چی. ئهلان دی بایهد خوهێ بخهیته ری ئهرا یه ژیان نو.
بهڵام سهروک یه فکرتر له سهری بۊ. قهلهمهکه کرده ناو قوتی جهوههرهکه و وه ئهو مچ قایمیوه زور هاورده مل قاڴهز وشککرهکه و جهوههر فرهێک رشانه میلیا. چه وه پی کهی؟ وهراسی چهوه پی کهی! ئهو بهسهزوانه ههساوی زاوری چۊ. له زاورا نهتوانست تهکان بخوهێ، چۊک نهزانست له ئهوه دویا چهلی سهر دهی.
خوهێ کیشا وهرهو وهر. پاڴهل وهرێ لهرزی. ئیجاره قهیرێ یهواشتر. دواره لهسهر نو. سهروک لهوهر خوهی فکر کرد چو جانهوهر وهقیرهتێکه! کهیف کرد ئهرا ئی ههمکه غیرهته ئی بهسهزوانه داشت. ئی جوره باێد وهل گیرو گرفتا تا بکهی. روهیهی راسهکانی وه ئیه ویشن. ههریز مهویش بمر. پهخشه که تازه خوهی تهمۊس کردۊوه سهروک دواره توک قهلهمهکهی پر له جهوههر کردو رشانهی بانی. ئیجاره چه؟ ئیجاره ههساوی گلیا. بهڵام پاڴهل وهری لهرزان. سهروک ئارام وه بۊ. خهم بۊه بان سرێ و ئارام وهت، "ئیمه وجود کارزان . . . ." وه نیهت هاویاریوه ئارام پوف کرده لی تا زۊتر وشک وه بو. ئیجاره نه توانست فره سر بوکتی. نزر نیاشت. سهروک تهسمیم گرد که ئیه جار دۊیاین بو. خاس توک قهلهمهکهی پر کرد له جهوههر. ئاخر تک جهوههرهکه چکانه بان قاڴهز وشک کرهکه. پهخشهکه له ناو جهوههرهکه نوقوم بۊ. پاڴهل دویای چهسپیا قهی بهیهنی؛ پاڴهل وهری دی دیار نهوی. سهروک وه توک قهلهمهکهی داله پهخشه که و وهت، "زۊکه، تهکان بوخوه." تهکانی نهخوارد، مردۊ.
سهروک وه توک یه تیکه قاڴهز پهخشهکه فر دا ناو یه سهتیل ئهشقال. ئی ئیتفاقه ههساوی زاور سهروک برد. له ئوه دویا دهس نا بان زنڴهکه تا ماسهی خهوهر بکهێ.
وه قهزهو وه وهت،"یه قاڴهز وشککر نو ئهرام بار. "وهختی ماسهی چی. سهروک کهفته ویر ئیه که لهباره چه فکر کرد. وه چه فکر کردم؟ چشت بو. . . .
یه دهسر له گیرفانی در هاورد و نا ناو یهخهکی. بهڵام دی وه ویری نهکهفت که وه چه فکر کردۊ.